JavaScript öğrenmeye başlayan herkesin bilmesi gereken ilk konulardan biri değişkenler ve veri tipleridir. Programlama dillerinde değişkenler, bilgiyi saklamak için kullanılan kaplar gibidir. Bu kapların içine sayılar, metinler veya daha karmaşık veriler koyabiliriz. Bu yazıda JavaScript’te değişkenlerin nasıl tanımlandığını, hangi veri tiplerinin olduğunu ve en sık yapılan hataları adım adım inceleyeceğiz.
Değişken Nedir?
Değişkenler, bir programın çalışması sırasında saklanması gereken bilgileri tutar. Örneğin, bir kullanıcı adı, ürün fiyatı veya sayfa üzerinde yapılacak hesaplamaların sonuçları değişkenlerde tutulabilir.
JavaScript’te Değişken Tanımlama
JavaScript’te değişken tanımlamak için üç farklı anahtar kelime kullanılır:
var– Eski yöntem, artık pek kullanılmaz.let– Modern ve esnek değişken tanımlama yöntemi.const– Sabit (değeri değişmeyen) değişkenler için kullanılır.
// var ile tanımlama (eski yöntem)
var isim = "Ahmet";
// let ile tanımlama
let yas = 25;
// const ile tanımlama
const PI = 3.14;
Genellikle let ve const kullanmak en iyi pratiktir. Çünkü daha güvenli ve anlaşılır kod yazmaya yardımcı olurlar.
JavaScript Veri Tipleri
JavaScript’te temel olarak iki tür veri vardır: ilkel (primitive) ve referans (non-primitive) veri tipleri.
1. İlkel Veri Tipleri
- Number: Sayılar (hem tam sayı hem de ondalıklı).
let fiyat = 99.99; - String: Metin verileri.
let ad = "Ayşe"; - Boolean: Doğru (true) veya yanlış (false).
let aktifMi = true; - Undefined: Tanımlanmış ama değeri atanmamış değişken.
let x; - Null: Bilinçli olarak boş değer atanmış değişken.
let y = null; - Symbol: Benzersiz değerler oluşturmak için kullanılır.
- BigInt: Çok büyük sayıları tutmak için.
2. Referans Veri Tipleri
- Object: Anahtar-değer çiftlerinden oluşur.
let kisi = {isim: "Ali", yas: 30}; - Array: Liste şeklinde veri saklar.
let sayilar = [1, 2, 3, 4]; - Function: Bir işlev tanımlar.
function selam() { alert("Merhaba!"); }
Veri Tipi Dönüşümleri
JavaScript bazen otomatik olarak veri tiplerini dönüştürür. Buna type coercion denir. Ancak çoğu zaman kendimiz dönüşüm yapmak isteriz:
// Sayıyı stringe çevirme
let sayi = 123;
let metin = String(sayi);
// Stringi sayıya çevirme
let yas = Number("25");
Dönüşümlerde dikkatli olmak gerekir. Yanlış dönüşümler beklenmedik sonuçlar doğurabilir.
En Sık Yapılan Hatalar
- var kullanımı: var anahtar kelimesi hoisting sorunlarına yol açabilir.
- Yanlış tip dönüşümü: Örneğin,
Number("Merhaba")sonucuNaN(Not a Number) döndürür. - const ile değişiklik: const ile tanımlanan bir değişkene yeni değer atamaya çalışmak hata verir.
Sonuç
JavaScript’te değişkenler ve veri tipleri, dilin temel yapı taşlarıdır. Kod yazarken hangi veri tipini kullandığınızı bilmek, hem hataları önlemenizi hem de daha verimli kod yazmanızı sağlar. Yeni başlayanlar için bu konuyu iyice öğrenmek, ileri düzey konulara geçişi çok daha kolay hale getirecektir.